Küresel Politika Çalışmaları Dergisi

Orjinal Araştırma Makalesi | Küresel Politika Çalışmaları Dergisi 2024, Cil. 1(1) 71-85

SÜVEYŞ KRİZİ’NİN ÇÖZÜLMESİNE İLİŞKİN İKİ SÜPER GÜCÜN İŞBİRLİĞİ YAPMASINDA ULUSAL ÇIKARLARIN ROLÜ

Hatice BEKAR

ss. 71 - 85   |  Makale No: kurepol.2024.006

Yayın tarihi: Mart 10, 2024  |   Okunma Sayısı: 90  |  İndirilme Sayısı: 154

PDF İndir

Özet

Soğuk Savaş döneminde önemli bir etkiye sahip olaylardan biri Süveyş Krizi’dir. Süveyş Kanalı, dünya ticareti açısında değerli noktalardan biri ola- rak devletlerin ekonomik kazançlarına katkı sağlıyordu. 1956 yılında Mısır’da yaşanan darbeden sonra yükselen Arap milliyetçiliği ile Mısır’ın yönetim şek- linin değişmesi Süveyş Kanalı’nın millileştirilmesine zemin hazırlamıştır. Ce- mal Abdül Nasır’ın Batı’dan uzaklaşması ve Sovyetler Birliği ile temaslarının başlaması Batılı devletleri rahatsız etmiştir. Süveyş Krizi’nin nedenlerinden biri de Asuan Barajı ile ilgili projede yaşanan anlaşmazlıklardan sonra Nasır, 1956 yılında Süveyş Kanalı’nı millileştirmiştir. Bu kararı şaşkınlıkla karşılayan İngil- tere, Fransa ve İsrail ittifak kurarak askeri harekat başlatmıştır. Süveyş Krizi’nin yaşanmasıyla beraber Soğuk Savaş’ın iki tarafı olan Amerika Birleşik Devlet- leri (ABD) ve Sovyetler Birliği sorunun çözümüne ilişkin politikalar üretmeye başlamıştır. Her iki süper güç, kendi çıkarlarını göz önünde bulundurarak krizi çözmek için hareket etmiştir. İngiltere, Fransa ve İsrail tarafından kurulan it- tifakın Kanal Bölgesi’ni işgal etmesi iki süper güç tarafından kınanmıştır. İki süper güç krizi sonlandırmak için Birleşmiş Milletler’de ortak pozisyon alarak işbirliği doğrultusunda davranmışlardır. Ortak bir şekilde hareket edilmeme- si, üçlü ittifakın geri çekilmemesi ve Sovyetler’in Batı’ya yönelik nükleer silah tehdidi üçüncü bir dünya savaşına sebep olabilirdi. ABD ve Sovyetler Birliği kendi ulusal çıkarları yönünde hareket ederek Süveyş Krizi’nin devam etmesini engellemişlerdir. İki süper gücün ortak bir şekilde krizi çözmesi ile beraber Mısır’ın egemenliğini savunmaları sonucunda Süveyş Kanalı Mısır’ın elinde kalmıştır. Bu çalışmada liberalizm ve neorealizm teorileri çerçevesinde bu ortak pozisyonun nedenleri anlaşılmaya çalışılacaktır. Ayrıca çalışmada Süveyş Kri- zi›nin çözülmesinde ulusal çıkarlar doğrultusunda iki süper gücün işbirliğine gitmelerinin nedenleri tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler: Neorealizm, Liberalizm, Süveyş Krizi, Ortak Çıkar, Ulusal Çıkar

Bu makaleye nasıl atıf yapılır?

APA 6th edition
BEKAR, H. (2024). SÜVEYŞ KRİZİ’NİN ÇÖZÜLMESİNE İLİŞKİN İKİ SÜPER GÜCÜN İŞBİRLİĞİ YAPMASINDA ULUSAL ÇIKARLARIN ROLÜ . Küresel Politika Çalışmaları Dergisi, 1(1), 71-85.

Harvard
BEKAR, H. (2024). SÜVEYŞ KRİZİ’NİN ÇÖZÜLMESİNE İLİŞKİN İKİ SÜPER GÜCÜN İŞBİRLİĞİ YAPMASINDA ULUSAL ÇIKARLARIN ROLÜ . Küresel Politika Çalışmaları Dergisi, 1(1), pp. 71-85.

Chicago 16th edition
BEKAR, Hatice (2024). "SÜVEYŞ KRİZİ’NİN ÇÖZÜLMESİNE İLİŞKİN İKİ SÜPER GÜCÜN İŞBİRLİĞİ YAPMASINDA ULUSAL ÇIKARLARIN ROLÜ ". Küresel Politika Çalışmaları Dergisi 1 (1):71-85.

Kaynakça
  1. Akman, H. (2013). ABD’nin Ortadoğu Politikaları ve Türk Dış Politikasına Etkileri (1952- 1964). Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  2. Burchill, S., Linklater, A., Devetak, R., Donnelly, J., Nardin, T., Paterson, M., Smith, R. C., & True, J. (2005). 7eories of International Relations, Palgrave Mamillan, 3. Basım, 2005. [Google Scholar]
  3. Cesim, A. (2019). Immanuel Kant’ın Felsefi Görüşlerinin Uluslararası İlişkiler Disiplinine Yansımaları. Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, 2(1), ss. 1-24. [Google Scholar]
  4. Cleveland, W. L. (2008). Modern Ortadoğu Tarihi (Çev. Mehmet Harmancı). İstanbul: Agora Kitaplığı. [Google Scholar]
  5. Çetin, H. (2001). Liberalizmin temel ilkeleri. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilim- ler Dergisi, 2(1), ss. 219-237. [Google Scholar]
  6. Çıtak, E., & Şen, O. (2014). Uluslararası İlişkilerde Güvenlik, Teorik Değerlendirmeler. Bas- kı, Ankara: Röle Akademik Yayınları. [Google Scholar]
  7. Eralp, A., Dağı, D. İ., Keyman, E. F., Polat, N., Tanrısever, O. F., Yalvaç, F., ve Yurdusev, A. [Google Scholar]
  8. N. (2017). Devlet, Sistem ve Kimlik Uluslararası: İlişkilerde Temel Yaklaşımlar. İletişim Yayın- ları. [Google Scholar]
  9. Gabrieli, F. (1961). The Arab Revival. [Google Scholar]
  10. Grieco, J. M. (1988). Anarchy and the limits of cooperation: a realist critique of the newest liberal institutionalism. International organization, 42(3), ss. 485-507. [Google Scholar]
  11. Hasner, P. (1987). Immanuel Kant (Der. Leo Strauss ve Joseph Cropsey). History of Political Philosophy, Chicago, University of Chicago Press, 1987. [Google Scholar]
  12. Kant, I. (1960) Ebedi Barış Üzerine Felsefi Deneme, (Çev. Y. Abadan ve S. L. Meray). Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları. [Google Scholar]
  13. Karaosmanoğlu, A. L. (2015). Muhteşem Ortaklık: Kant ve Clausewitz içinde Uluslararası İlişkilerde Çatışmadan Güvenliğe. (der. M,Aydın, H.Brauch, M.Çelikpala, U. Spring, N. Polat), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. [Google Scholar]
  14. Keohane, R. O. (1986). Neorealism and its Critics. Columbia University Press. [Google Scholar]
  15. Kıllıoğlu, M. E. 1956 Süveyş Krizi ve Ortadoğu’ya Etkisi. Vakanüvis-Uluslararası Tarih Araş- tırmaları Dergisi, 6(2), ss. 726-757. [Google Scholar]
  16. Kolasi, K. (2016). Uluslararası Politikanın Yapısal Teorisi. Baskı. Ankara: Siyasal Kitabevi. [Google Scholar]
  17. Mcnamara, R. (2003). Britain, Nasser and the balance of power in the Middle East, 1952- 1967: from the Eygptian revolution to the six day war. Routledge. [Google Scholar]
  18. Serbest, M. B. (2017). Süveyş Kanalı’nın Ulusallaştırılması Sorunu ve Süveyş Bunalımı, Kır- gızistan Türkiye Manas Üniversitesi, Manas Sosyal Bilimleri Dergisi, 6. Cilt, 4. Sayı, ss. 689-711. [Google Scholar]
  19. Gökçe, Ö. T. (2018). 1945-1960 dönemi Ortadoğuda ABD-SSCB rekabeti: Mısır örneği, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. [Google Scholar]
  20. Viotti, P. R. ve Kauppi, M. V. (2016). Uluslararası İlişkiler Teorileri, (Çev. Aksoy, M.). Nobel Yayınları, 5. Basım. [Google Scholar]
  21. Waltz, K. (1979). 7eory of International Politics, Reading, Addison Wesley. [Google Scholar]
İndir
Metric
Geçmiş
Benzer

Cilt 1 Sayı 1

Mart 2024

Tüm Makaleler

Küresel Politika Çalışmaları Dergisi

.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Gizlilik     |     Kullanım Koşulları     |     Çerez Politikaları
Creative Commons Lisansı
© 2012 - 2024 - THDSoft e-Journal Management System.